Τα πεπτικά έλκη είναι τα διαβρωμένα σημεία των πεπτικών μεμβρανών στο στόμαχο ή το δωδεκαδάκτυλο. Η διάβρωση γίνεται από τους χυμούς του ίδιου του πεπτικού -το γαστρικό οξύ και τα πεπτικά ένζυμα- όταν οι μηχανισμοί αυτοπροστασίας του -η παραγωγή βλέννας και διττανθρακικών- αποτυγχάνουν.

Αυτό συμβαίνει σε συγκεκριμένες καταστάσεις, οι οποίες είναι:

• η επιμόλυνση με το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, η οποία αποτελεί και την κυριότερη αιτία εμφάνισης έλκους,
• η εκτενής χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, όπως: το ακετυλοσαλικυλικό οξύ (το κοινό φάρμακο ασπιρίνη), η ιβουπροφαίνη (χρησιμοποιείται για την ανακούφιση του πόνου των έμμηνων), και πολλές άλλες αναλγητικές ουσίες, που χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση του πόνου της αρθρίτιδας,
• το χρόνιο κάπνισμα,
• η κατάχρηση του αλκοόλ και
• το ψυχικό ή σωματικό στρές, αν και το τελευταίο μάλλον επιδεινώνει παρά προκαλεί ένα ήδη υπάρχον έλκος.

Συμπτώματα

Το κοιλιακό άλγος είναι το χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα στο πεπτικό έλκος. Μάλιστα, η ένταση του πόνου έχει μικρή συσχέτιση με το μέγεθος του έλκους, αφού και μικρά μόνο έλκη μπορούν να είναι ιδιαίτερα επώδυνα.

Ο πόνος του πεπτικού έλκους εντοπίζεται στην πάνω κεντρική κοιλιακή χώρα, ακριβώς κάτω από το οστό του στέρνου, αλλά μπορεί να αντανακλά και έως την πλάτη. Επίσης:

• Είναι οξύς και έχει όμοια αίσθηση με κάψιμο ή μαχαιριά.
• Εμφανίζεται μετά από μεγάλα γεύματα ή έως και 2 ώρες μετά.
• Επιδεινώνεται τη νύχτα ή νωρίς το πρωί.
• Επιδεινώνεται επίσης όταν παραλείπονται γεύματα.
• Ανακουφίζεται με τη λήψη τροφής και ιδίως γάλατος.
• Ανακουφίζεται με τη λήψη αντιόξινων φαρμάκων.

Ιατρική θεραπεία

Αν το αίτιο του έλκους είναι η παρουσία του ελικοβακτηριδίου στο πεπτικό, τότε ακολουθείται θεραπεία εκρίζωσης με τη λήψη ενός συνδυασμού αντιβιοτικών και ενός φαρμάκου που καταστέλλει την παραγωγή και έκκριση γαστρικών οξέων. Η θεραπεία αυτή διαρκεί συνήθως μία εβδομάδα. Ασχέτως παρουσίας ή όχι του ελικοβακτηριδίου, ο ασθενής λαμβάνει πάντα οδηγίες για την διακοπή καπνίσματος και λήψης αλκοόλ ή φαρμακευτικών ουσιών που ερεθίζουν τα έλκη. Σε ορισμένες προχωρημένες περιπτώσεις, πιθανά να χρειαστεί επέμβαση. Αυτή περιλαμβάνει την αφαίρεση του νεύρου που ελέγχει την παραγωγή γαστρικού οξέος στο στόμαχο ή/και την αφαίρεση μέρους του στόμαχου.

Τα τρόφιμα που χρήζουν περιορισμό στο έλκος είναι:

• τα πολύ λιπαρά τρόφιμα ή γεύματα
• λιπαρές ύλες, όπως έλαια, βούτυρα, μαργαρίνες, κρέμα γάλακτος, μαγιονέζα, φυστικοβούτυρο, ταχίνι,
• πραλίνες
• τσιπς
• ξηροί καρποί και σπόροι
• τηγανιτά
• πρόχειρα γεύματα, όπως πίτσα, μπέργκερς, γύρος-πίτα
• φαγητά με κρέμα γάλακτος, μπεσαμέλ ή άλλες βαριές σάλτσες
• γλυκά σοκολάτας ή με πολύ βούτυρο ή κρόκους αβγών
• όξινα-καυτερά τρόφιμα: πορτοκάλια, σαγκουίνι, γκρέιπφρουτ, λεμόνια κ.λπ. εσπεριδοειδή και οι χυμοί τους, ακτινίδια, άγουρες ντομάτες, πιπεριές, ιδίως οι καυτερές, σκόρδο και κρεμμύδι, ιδίως ωμά
• ανθρακούχα ποτά
• τα καρυκεύματα και μπαχαρικά, ιδίως τα καυτερά: πιπέρι άσπρο ή κόκκινο ή μαύρο, μπούκοβο, ταμπάσκο, δυόσμο/ μέντα, οι πηγές καφεΐνης.

Οι γευματικές συνήθειες που χρήζουν τροποποίησης είναι:

• Η πολύωρη ασιτία. Καταναλώνετε ενδιάμεσα μικρογεύματα. Μην μένετε νηστικοί για περισσότερο από 3 ώρες. Προτιμάτε τη στέρεα τροφή από την υγρή, π.χ. φρούτο αντί χυμό.
• η γρήγορη κατανάλωση φαγητού
• τα μεγάλα σε όγκο γεύματα. Καταναλώνετε μικρότερα και συχνότερα γεύματα. Συνηθίστε στα κυρίως γεύματα να μην τρώτε συνολική ποσότητα φαγητού πέραν από ένα πιάτο όχι πολύ γεμάτο και ας μην χορταίνετε απόλυτα. Μάλιστα, πριν από ένα κυρίως γεύμα, είναι ιδιαίτερα βοηθητικό να προετοιμάζεται το στομάχι, τρώγοντας κάτι ελαφρύ 30 λεπτά νωρίτερα, π.χ. γιαούρτι ή φρούτο.
• τα μη ισορροπημένα γεύματα και ιδίως η υπερκατανάλωση πρωτεϊνών. Συνδυάζετε πάντα στα γεύματά σας ένα πρωτεΐνούχο μέρος (κρέας, κοτόπουλο, ψάρι) και ένα αμυλούχο μέρος (ρύζι, ζυμαρικά, πατάτες κ.λπ.).
• η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων υγρών μαζί με το φαγητό
• η κατάκλιση μετά τα γεύματα. Περιμένετε 2-3 ώρες πριν ξαπλώσετε.
• η έντονη άσκηση μετά τα γεύματα. Περιμένετε 2-3 ώρες πριν ασκηθείτε.
• Στην έξαρση τέλος, είναι ιδιαίτερα ανακουφιστική η κατανάλωση λευκού γάλατος, το οποίο είναι αλκαλικό τρόφιμο και θεωρείται από πολλούς εξισορροπητικό της οξύτητας του πεπτικού περιεχομένου, και η άμεση πρόσληψη τροφής, έστω και μικρού γεύματος.

Source: www.eligast.gr